Τί γίνεται όταν δύο αστυνομικοί, που έχουν μόλις περάσει μία ερωτική απογοήτευση, γνωρίζουν δύο γυναίκες, και όλα αυτά με φόντο ένα φαστφουντάδικο μέσα στην πόλη; Η απάντηση κρύβεται κάπου μέσα στα 90 λεπτά του Chungking Express.
της Δέσποινας Καγκαρά (Δεκάρα Τσακιστή)
Κίνα: »Chungking Express»
Τίτλος ταινίας: »Chungking Express» (Chung Hing Sam Lam)
Χώρα: Κίνα
Έτος: 1994
Σκηνοθεσία: Wong Kar-Wai
Ηθοποιοί: Brigitte Lin, Takeshi Kaneshiro, Faye Wong, Tony Leung Chiu-Wai κ.α.
Δύο ζευγάρια, τέσσερις άνθρωποι που βιώνουν τον έρωτα, ο καθένας με τον δικό του, ξεχωριστό, τρόπο ˙ ένα μικρό ‘’ψυχογράφημα’’ τεσσάρων χαρακτήρων, το οποίο ξεδιπλώνεται σιγά σιγά, μέσα από δύο αλληλένδετες -τόσο θεματικά όσο και πρακτικά- ερωτικές ιστορίες: Από τη μία έχουμε τον αστυνομικό με το κωδικό όνομα ‘’223’’, ο οποίος ερωτεύεται μία μυστηριώδη γυναίκα με ξανθιά περούκα, και, από την άλλη, τον αστυνομικό ‘’663’’, για τον οποίο αρχίζει να δείχνει ολοένα μεγαλύτερο ενδιαφέρον η υπάλληλος του εν λόγω φαστφουντάδικου.
Αν και οι δύο ιστορίες διαφέρουν τόσο ως προς την κατάληξη όσο και ως προς το χρονικό διάστημα που διαρκεί η επαφή των πρωταγωνιστών- στην πρώτη περίπτωση οι χαρακτήρες περνούν μόνο ένα βράδυ μαζί- παρ’ όλα αυτά, φαίνεται ότι η σύνδεση των προσώπων μεταξύ τους αποτελεί ένα κομβικό σημείο στη ζωή όλων, κάτι σαν μία ‘’κάθαρση’’, ίσως, η οποία τους επιτρέπει να κάνουν μερικές συνειδητοποιήσεις, να έρθουν αντιμέτωποι με τα αδιέξοδά τους και, έτσι, να αφήσουν πίσω τους πράγματα που τους ταλαιπωρούν.
Όλοι οι ρόλοι της ταινίας, είτε πρωταγωνιστικοί είτε δευτερεύοντες, ερμηνεύονται κατά κάποιον τρόπο σαν καρικατούρες. Παρ’ όλα αυτά, οι ηθοποιοί παίζουν τόσο αβίαστα, ώστε ώρες ώρες κάνουν το θεατή να αναρωτιέται, αν η ταινία έχει σκοπό να παρωδήσει καταστάσεις ή αν τελικά όντως προσπαθεί να αποδώσει τα γεγονότα ως έχουν. Είναι, άραγε, μία υπερβολή του Chungking Express ή μήπως όντως οι άνθρωποι γινόμαστε τόσο κωμικοτραγικοί μερικές φορές;
Όσο καλογραμμένο και με πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης κι αν είναι το στόρυ, πάντως, η ταινία είναι κάτι πολύ παραπάνω από μία έξυπνη οπτική αφήγηση.
Το Chungking Express αποτελεί πρωτίστως μία επιτομή των δυνατοτήτων που κρύβει ο κινηματογράφος ως μέσο γενικότερα. Όσο κι αν εικόνα και ήχος είναι αδιαχώριστα στην πραγματική ζωή, το μεγάλο περιθώριο πειραματισμού που αφήνει το πάντρεμά τους με τεχνητά μέσα μπορεί να οδηγήσει σε μαγευτικά, σχεδόν εξωπραγματικά, αποτελέσματα. Αυτό συμβαίνει και εδώ: η ευφυής ματιά του Κινέζου σκηνοθέτη, Wong Kar-Wai, και η πρωτοτυπία στη λήψη των σκηνών, γεννούν έναν υπέροχο συνδυασμό εικόνων, γεμάτων ένταση αλλά και ρομαντισμό. Εικόνες που παρασύρουν τον θεατή σε μία δίνη κίνησης ή ακινησίας, σε μία διαρκή αναζήτηση ή σε λίγες στιγμές ηρεμίας, ανάλογα με τη σκηνή που παρακολουθεί κάθε φορά.
Η έννοια του χρόνου παίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο στο Chungking Express. Σε πολλές σκηνές ο χρόνος είναι σαν να βιώνεται σε μία διαφορετική τροχιά, ουσιαστικά σαν να σταματά για λίγο. Οι στιγμές μοιάζουν να εγκλωβίζονται μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, όπου το μόνο που υπάρχει είναι η εικόνα ˙ τίποτ’ άλλο δεν έχει σημασία παρά μόνο δύο άνθρωποι που κάθονται αμίλητοι ο ένας δίπλα στον άλλο ή μια κονσέρβα πεταμένη στο πλάι του δρόμου. Από την άλλη, υπάρχουν και φορές όπου ο χρόνος τρέχει ασταμάτητα, όσο εμείς παρακολουθούμε τους πρωταγωνιστές να προσπαθούν απεγνωσμένα, αν και μάταια καμιά φορά, να τον προλάβουν.
Την ιδιαίτερη αίσθηση που αποπνέει η ταινία έρχονται να συμπληρώσουν και τα χρώματα. Όχι πάντα πολύ φωτεινά, και συχνά, μάλιστα, διαπλεκόμενα μεταξύ τους, εξ’ αιτίας της έντονης κίνησης της κάμερας, τα χρώματα του Chungking Express κάνουν τις σκηνές να μοιάζουν σαν να έχουν καλυφθεί από ένα πολύχρωμο, και ταυτόχρονα, λίγο θολό, πέπλο.
Σε αυτό, βέβαια, συμβάλλουν και οι χώροι που επιλέγονται να απαθανατιστούν κάθε φορά, χώροι γεμάτοι πράγματα στοιβαγμένα το ένα δίπλα στο άλλο, καμιά φορά ξεχασμένα μέσα στην καθημερινότητα ˙ διαμερίσματα και καταστήματα με πλήθος αντικειμένων, δρόμοι με πινακίδες και φώτα, ένα αστικό 90s σκηνικό, λίγο πλαστικό, λίγο ασφυκτικό, αλλά, πάντως, αρκετά αληθινό, αντιπροσωπευτικό της ‘’σύγχρονης’’ ζωής.
Εκεί μέσα, λοιπόν, δρουν τα πρόσωπα της ταινίας, τα οποία θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν οποιονδήποτε άνθρωπο του σήμερα, και όχι μόνο. Εξ’ άλλου, τα ζητήματα που θίγονται στο Chungking Express είναι και αυτά που απασχολούσαν ανέκαθεν τις ανθρώπινες κοινωνίες: φόβοι και ανησυχίες για το μέλλον, σκέψεις για το πώς μας βλέπουν οι άλλοι, όνειρα και επιδιώξεις που κρύβουμε βαθιά μέσα μας, όλα αυτά μπλεγμένα συχνά σε ένα κουβάρι, την άκρη του οποίου κρατάμε μόνο εμείς. Ίσως όταν αντιληφθούμε τη δύναμη που έχουμε να ορίσουμε οι ίδιοι την τύχη μας, τότε και να κατορθώσουμε να ζήσουμε πραγματικά…
Αυτό είναι που συνειδητοποιούν και οι χαρακτήρες εδώ, οι οποίοι, αργά ή γρήγορα, τελικά παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους, με τα όποια ρίσκα. Το μόνο που τους απομένει, είναι να δουν πού θα καταλήξουν. Ό,τι κι αν γίνει, πάντως, τουλάχιστον θα ξέρουν ότι η επιλογή είναι δική τους…
ΜΠΟΜΠΙΝΑ 